Enkele woorden en beelden bij de wisseling van een bewogen naar een toch verwachtingsvol jaar

Wanneer op 31 december 2024 ’s avonds de klok met de letterplaat twaalf uur aanwijst en het al dan niet verboden vuurwerk losbarst, is een bewogen jaar voorbij. Maar dat jaar raakt voor mij niet in de vergetelheid, omdat ik in januari en februari mijn lieve echtgenote Ans geleidelijk moest loslaten. Ans had in 2022 en 2023 met veel doorzettingsvermogen de zorgzame revalidatie in Waelwick goed doorstaan. Maar na de operatie van een gebroken heup – gevolg van weer een val thuis – leidde slechte wondgenezing tot het afsterven van een voet. Verder herstel was uitgesloten, omdat Ans al een lange reeks van jaren kampte met diabetes. Revalidatie maakte plaats voor waardige hospicezorg in haar vertrouwde Waelwick, waar zij zich omringd wist door deskundige en liefdevolle medewerkers. Ans sliep in mijn bijzijn op 19 februari 2024 vredig in. Het overlijden, de uitvaart en de begrafenis markeren nu voor altijd het jaar, waarin ik zonder Ans verder moet gaan, als een van ontelbaar velen deel uitmakend van ‘Gods volk onderweg’, zo lang mij dat tenminste gegeven is.

Het jaar 2024 is niet alleen in persoonlijke zin een bewogen jaar. De tegenstellingen in de eigen samenleving maar ook in de wereld nemen hand over hand toe. Autocraten, ook wanneer zij nog aan het begin staan van hun dubieuze loopbaan, nemen of krijgen het voordeel van de twijfel van een deel van de bevolking. Regionale conflicten groeien uit tot halve of hele oorlogen. Pogingen om aan strijdende partijen een heldere vredesboodschap over te brengen lukken niet of nauwelijks, temeer waar de betekenis van de Verenigde Naties lijkt te zijn uitgehold. De parlementaire democratie heeft het moeilijk, nu op meer plaatsen de roep om een sterke man of vrouw luider klinkt dan de oproep tot verbondenheid. Het individualisme is sterker geworden, ook door de mogelijkheden van sociale media, terwijl de gebruikelijke kanalen – kranten, weekbladen, radio- en televisiekanalen – de last van de kijkcijfers voelen. Toch blijf ik vasthouden aan de universele boodschap van geloof, hoop en liefde: een sterke drijfveer, juist in bewogen tijden.

Wat daarbij helpt, is niet alleen een optimistische grondhouding, maar ook de dankbaarheid voor wat geweest is. Ik doel daarbij vooral op de troost, steun en belangstelling, die ik van velen heb mogen ondervinden bij de ziekte en het overlijden van Ans. We waren op 19 februari 2024 maar liefst ruim 63 jaar getrouwd, en hadden steeds lief en leed gedeeld. Het leed was en blijft de kinderloosheid en ook de ziekte, het lief was al wat we samen hebben meegemaakt in een boeiend en afwisselend leven. Nu ik de mijlpaal van 90 jaar ‘in de breedte leven’ voorbij ben, lijkt de tijd steeds vlugger te gaan. De zes jaren – kort na de Tweede Wereldoorlog – op het KGL in Arnhem verliepen aanmerkelijk trager, zo lijkt het tenminste, dan de zes jaren sinds ik in Kuala Mumpur de mooie ISWA Publication Award 2018 in ontvangst mocht nemen. Een nieuw jaar begint altijd vol verwachting van wat weer komen gaat, ook al staat weinig of niets op voorhand vast. 

Hoe het ook zij of wordt: ik reken opnieuw op de vriendschap en verbondenheid met al degenen, die tot op de dag van vandaag vorm en inhoud hebben gegeven aan mijn leven, dichtbij en veraf, in Nijmegen en daarbuiten. Ik schreef eerder: plaatsen verschillen, tijden veranderen, mensen ook. Maar vriendschap en verbondenheid blijven, over de grenzen van tijd en plaats heen’. Die woorden gelden ook voor 2025, temeer waar meer dan vroeger de tijd lijkt voort te snellen. Die ongedachte snelheid heeft ongetwijfeld te maken met de leeftijd, die de statische grens al ruim is gepasseerd. Ik wens familieleden, buren, vrienden en kennissen alle goeds voor 2025: veel wijsheid, weinig onbezonnenheid, veel kracht, weinig zwakte: den dat alles met Gods zegen, want katholiek, dat blijf ik.