De fakkel brandend houden

EPSON MFP image

Het is een aparte gewaarwording, wanneer de dag waar lang naar is uitgekeken plotseling daar is. Op 23 augustus – het feest van de Peruaanse heilige Rosa de Lima (1586-1617)  – is het nieuwe Huize Rosa geopend door burgemeester Hubert Bruls.  Het fraaie zorgcentrum vervangt het vroegere kloosterverzorgingsoord, dat begin 2014 werd gesloopt om plaats te maken voor de nieuwbouw. Hoewel Huize Rosa sinds 2014 niet meer wordt geëxploiteerd door de aan de Zusters Dominicanessen van Neerbosch gelieerde Van Zeelandstichting, maar door een onafhankelijke stichting volgens het in de zorg gangbare Raad van Toezicht-model is de bestuurlijke ontkoppeling voor de Congregatie even vlekkeloos verlopen als de nieuwbouw van het mooie complex bij de kruising van de Dennenstraat en de Rosa de Limastraat in Nijmegen. De Dominicaanse spiritualiteit, die bijna 170 jaar het reilen en zeilen van de Rosastichting en van het oude Huize Rosa heeft bepaald, blijft grondslag en inspiratie voor de zorg- en dienstverlening in het nieuwe zorgcentrum. Met de niet-religieuze bewoners houden de Zusters Dominicanessen de fakkel brandend.

Burgemeester Hubert Bruls dankt zuster Imelda na hun gezamenlijke inspanning (Foto: Sophie van Kempen)

Burgemeester Hubert Bruls dankt zuster Imelda na hun gezamenlijke inspanning (Foto: Sophie van Kempen)

Op verzoek van bestuurder Henk Swinkels en met ondersteuning van de Congregatie heb ik het afgelopen jaar de geschiedenis van de Rosastichting en Huize Rosa geboekstaafd, met een verwijzing naar en verwachting voor de jaren, die komen gaan. De titel maakt die insteek duidelijk: Het Verleden Voorbij – De Toekomst Tegemoet:  geen gedetailleerde geschiedenis van de Congregatie, wel een beeld van de wijze waarop de zusters vanaf het prille begin – halverwege de 19e eeuw –  tot na de realisering van het Zorgcentrum Huize Rosa de Dominicaanse geest hebben zichtbaar gemaakt, eerst in het onderwijs, later ook in de zorg voor anderen en elkaar. Het indrukwekkende kloostercomplex van de Rosastichting speelde daarbij tot de afbraak in 1989 een belangrijke rol. De exploitatie van het kloosterverzorgingsoord in Huize Rosa door de Van Zeelandstichting werd van 1989 tot 2014 een onmisbare schakel in een ook na 2015 bestendige keten van zorg en aandacht voor de oudere mens.

Ad Lansink licht 'Het Verleden Voorbij - De Toekomst Tegemoet' toe. (Foto: Ans Lansink-van Dam)

Zr Angele Schamp o.p., zr Regina Mattens o.p. en burgemeester Hubert Bruls luisteren met de overige gasten naar de boekpresentatie van Ad Lansink (Foto: Ans Lansink)

De officiële opening van het nieuwe Huize Rosa was in meer opzichten een onvergetelijke gebeurtenis. Eerst de ingetogen Eucharistieviering met een indrukwekkende homilie door pater T. Frehe o.p. en sprankelende koorzang van het Afrika-Engakoor uit Nistelrode, vervolgens de wat lichtvoetiger presentatie van ‘Het Verleden Voorbij – De Toekomst Tegemoet’ met de overhandiging van de eerste exemplaren aan de personen, met wie ik in aanvulling op de tekst van het boek gesprekken mocht voeren, daarna de feestelijke openingshandeling door burgemeester Hubert Bruls en zuster Imelda, de oudste bewoonster van Huize Rosa. Na de ontknoping van het lint volgde  een geanimeerde borrel in het restaurant en de fraaie tuin, rondom de oude vijver die met de nieuwbouw nog beter tot haar recht komt. Een geslaagd Open Huis voor de mensen uit de naaste omgeving en andere gasten vormde de afsluiting van een feestelijke dag voor het zorgcentrum, dat terecht met vertrouwen de toekomst tegemoet gaat.

A2 Affiche HUIZE ROSA

Affiche : bij klikken op de afbeeldingen zijn ook de tekstblokken leesbaar

Die woorden brengen mij weer terug bij het ‘Rosaboek’, de werktitel voor vormgeefster Sophie van Kempen en mijzelf tijdens de productie van ons boek. Al meteen na de presentatie mochten wij met fotografe Inge Hondebrink gelukwensen in ontvangst nemen. Het boek heeft – zo leerden de enthousiaste reacties – door het verrassende ontwerp een bijzondere uitstraling gekregen. De beeldredactie draagt ongetwijfeld bij aan de verrassende ontvangst. Datzelfde geldt voor de afbeeldingen – soms over twee pagina’s –  in de beeldkaternen die om de tekstgedeelten zijn gestoken. De bijzondere vormgeving maakte het werk van Benda Drukkers en vooral van Boekbinderij Meijer er niet gemakkelijker op. Maar zowel drukkers als binders hebben zich voortreffelijk van hun taak gekweten. Hopelijk waarderen de toekomstige lezers van het ‘Rosaboek’ de vrijwel volledig Nijmeegse inbreng van schrijver, vormgever, fotografe, drukker en binder evenzeer als de mensen, die op 23 augustus de eerste exemplaren mochten ontvangen.

Huize Rosa: Het verleden voorbij – De toekomst tegemoet

aanzicht Rosastichting

Aanzicht van de Rosastichting (1912-1989) langs de Dennenstraat in Nijmegen (Bron: Archief van de Congregatie)

In 2000 vroeg zuster Regina Mattens o.p, toen algemeen overste van de Congregatie van de Zusters Dominicanessen van Neerbosch mij of ik bestuurslid wilde worden van de Van Zeelandstichting, de Nijmeegse stichting, die voor de zusters zorgcentrum Huize Rosa exploiteerde. Pater David van Ooijen o.p. had mijn naam genoemd. De vroegere collega uit de Tweede Kamer kende mijn interesse voor gezondheidszorg en mijn betrokkenheid bij de katholieke kerkgemeenschap. Zuster Regina wist niet, dat ik uitnodigingen voor bestuurlijk werk nooit uit de weg ging. Na enig nadenken stemde ik dus toe, niet vermoedend dat ik ruim een jaar later al geroepen zou worden tot het voorzitterschap.

Rosastichting en Huize Rosa

Achterzijde Huize Rosa (1989) – Op de achtergrond de Grote Kapel van de Rosastichting (Bron: Archief van de Congregatie)

Na een korte kennismaking raakte ik snel betrokken bij het wel en van het kloosterverzorgingsoord. De exploitatie verschilde weinig van wat ik bij de Groesbeekse Tehuizen had ervaren, maar het ritme van en de zorgverlening in het verzorgingshuis wel. Huize Rosa zou overigens een spannende tijd tegemoet gaan door de geleidelijke verschuiving van religieuze bewoners naar leken, de ontwikkelingen in de zorg voor ouderen en de noodzaak om een gedegen Lange Termijn Huisvestings Plan (LTHP) op te stellen.

P1050130 (1)

Hoofdingang van Zorgcentrum Huize Rosa met rechts de hoogbouw (2015) (Foto: Ad Lansink)

Al snel bleek, dat de vernieuwing van Huize Rosa meer om handen had dan de Congregatie en de Van Zeelandstichting en haar medewerkers in 2004 voorzagen. Nu, ruim tien jaar later, blijken alle inspanningen niet tevergeefs te zijn geweest. Integendeel. Met vereende krachten is het nieuwe Zorgcentrum Huize Rosa tot stand gebracht: een onmiskenbaar teken van visie en durf, van volhouden en doorzetten, van verbondenheid en samenwerking.

P1050129

Donkere lucht boven witte Dominicuskapel, links van de hoofdingang van Huize Rosa (2015) (Foto: Ad Lansink)

Bij mijn  afscheid als bestuursvoorzitter – rond de jaarwisseling van 2012 naar 2013 maakte ik de statutaire twaalf jaar vol – vroeg directeur Henk Swinkels mij een boek te schrijven over verleden, heden en toekomst van Huize Rosa en haar rechtsvoorgangers, de Rosastichting en de Van Zeelandstichting. Hij kende mijn bijdragen in het Biografisch Woordenboek Gelderland over de oprichters van de Congregatie: Pater Dominicus van Zeeland en Zuster Ludovica Keyser. Opnieuw volgde het gebruikelijke ja-woord.

P1050132

Kruis- en klokkenis van de Dominicuskapel van Huize Rosa (Foto: Ad Lansink)

Nu het schrijfwerk en de beeldredactie klaar zijn, de afbeeldingen, waaronder fraaie foto’s van Inge Hondebrink, hun plaats hebben gekregen, de mooie vormgeving door Sophie van Kempen is afgerond en de afwerking van het boek in handen ligt van Benda Drukkers en Binderij Meyer, kijk ik met voldoening terug op een even boeiend als pittig proces. Schrijven blijft een vak apart, zeker wanneer verschillende invalshoeken belicht moeten worden. Daarom ben ik zuster Angèle Schamp o.p., Monique Wolf, Henk Swinkels en Annelies de Vries zeer erkentelijk voor de geboden hulp, ook bij de toegang tot het archief van de Congregatie en bij de eindredactie. Het uiteindelijke resultaat – een bijzondere uitgave onder de titel Het Verleden Voorbij – De Toekomst Tegemoet – verschijnt op 23 augustus 2015, de dag waarop het nieuwe Zorgcentrum Huize Rosa aan de Rosa de Limastraat in Nijmegen met een Open Huis officieel wordt geopend. Hopelijk ontdekken ook de lezers, dat het verleden van de Rosastichting wel voorbij is, maar toch doorleeft in Huize Rosa. De toekomst lonkt, met kruis en klok als tekens van verbondenheid.