Kop Voorpagina Trouw 22 juni 2013

Jan Rotmans, de onbetwiste goeroe van de duurzaamheid, heeft maar liefst vijf en vijftig hooggeleerde kornuiten weten te strikken voor de ondertekening van een manifest tegen de eventuele productie van schaliegas in Nederland. De vijf maal elf professoren hebben geen proefboringen nodig om vast te stellen, dat het Nederlandse schaliegas moet blijven waar het zit: diep onder het oppervlak. Trouw – de krant waar duurzaamheid bijna altijd troef is – biedt Jan Rotmans niet alleen ruimte op de opiniepagina. Nee: de kennelijk om nieuws verlegen redactie ruimt vrijwel de hele voorpagina in om het zogenaamde manifest extra aandacht te geven. Wie vervolgens het geschrift van de bezorgde hoogleraren leest, ontdekt weinig nieuws. Dat winning in Europa moeilijker is dan in Amerika is evenmin een openbaring als de risico’s van de fracking techniek. En wie naar steekhoudende argumenten tegen proefboringen zoekt, komt ook bedrogen uit. Vergelijking van de Amerikaanse met de Nederlandse topo- en demografie is kennelijk voldoende om bij voorbaat een serieus geomorfologisch onderzoek uit te sluiten, naast de inderdaad noodzakelijke risico- en kostenbaten-analyses. Winning van schaliegas in Nederland ligt op het eerste en tweede gezicht niet voor de hand. Maar waarom een ‘third opinion’ afwijzen wanneer de winning van schaliegas naast onmiskenbare nadelen ook voordelen oplevert? Waarom sluiten uitgerekend hoogleraren – voorlieden wanneer wetenschap en technologie in het geding zijn – zich elitair aaneen om verzet aan te tekenen tegen proefboringen en tegen een verantwoorde en zorgvuldige afweging van alle belangen? Zou het komen, omdat geologen, mijnbouwers en gastechnologen ontbreken in het overigens bonte palet van professoren? Of heiligt het doel van de duurzaamheid het middel van een semi-spontane actie? Een teken aan de wand is de zorg voor landschapsvervuiling door de – overigens tijdelijke – boortorens, een onderwerp, waarover ik Jan Rotmans bij pleidooien voor windenergie nooit heb horen klagen. Duurzame ontwikkeling is intussen meer gediend met inhoudelijke discussies over de voors en tegens van welke optie ook dan met een te vlug en gemakkelijk opgeschreven manifest. Wanneer ik mij bekende ondertekenaars ontmoet, wil ik ze toch eens vragen, hoe zij tegen een echte ‘peer review’ aankijken.