De Luts – Hamer en Aambeeld – door Toon Heijmans
Oudere Knotsenburgers met een goed geheugen herinneren zich misschien de receptie van Prins Dick I (Huisman), die op de eerste zaterdag van 1981 tot Prins van Knotsenburg werd geproclameerd. Na de traditionele gelukwensen trof een elftal ex-prinsen elkaar in de bar van de Sint Stephenspub. Daar vermaakten zij elkaar en toevallige gasten met het spel van verloren en weer teruggevonden Knotsen, het wettig betaalmiddel van de SOCN. Enkele bekende Knotsenburgers, die onder de schoenen van ex-prinsen een Knots vonden en opeisten, mochten rekenen op hoongelach en de roep om een extra rondje. John I (Bertine), mede aanstichter van het ritueel, verdween plotseling om even later terug te keren met een handvol ‘gouden’ schaartjes, die zoon Raymond uit de kapsalon had opgehaald. Na een buut over diverse haartjes onder-scheidde hij iedere ex-prins met het onverwachte en merkwaardige kleinood. Deze hilarische gebeurtenis zou het begin markeren van wat nu het Prinsenconvent Knotsenburg heet. John I had trouwens ook de hand in de act van de ex-prinsen bij de proclamatie van Prins Winfried I (Smolders). Het geslaagde optreden met bruikleen-sousafoons van de Luchtmachtkapel was achteraf aanleiding voor de wens om vaker bijeen te komen. De oproep van Jan II (van Wichen) en medestanders om te praten over min of meer regelmatige ontmoetingen leidde tot de maandelijkse Prinsenborrel op de plaats waar de ‘gouden schaartjes’ waren omgehangen. Zo is het gekomen en gebleven, zij het dat het alsmaar uitdijend gezelschap van ex-prinsen na enkele omzwervingen langs de Karseboom en de Goffertboerderij de Vereeniging vanwege een verbouwing heeft ingeruild voor Cafe Groenewoud, het 250 jaar oude etablissement. De Gelderlander besteedde onlangs aandacht aan die twee en een halve eeuw oude pleisterplaats aan de Groesbeekseweg. De bewering in de krant, dat het vergaderen van de ex-prinsen een alibi is voor het drinken van bier vergt echter nuancering.
Wapenfeiten
Toegegeven: bier is belangrijk, en bitterballen zijn dat ook. Maar de ex-prinsen vergaderen wel degelijk, soms zelfs over belangrijke zaken. Kijk maar naar de Hommage aan de Sint Steven bij het Stadhuis, of naar de opzienbarende slotacts van een hele reeks Prinsenproclamaties. Denk aan de Herenzitting, in 1985 nog een eenmalig experiment, nu na 28 jaar uitgegroeid tot een hoogtepunt op de agenda van Knotsenburg. Zie de talrijke hand- en spandiensten – ook bestuurlijk – voor het Knotsenburgs carnaval en de regelmatige inspanningen om dit cultuurgoed de tand van de tijd te laten doorstaan. Lees ‘Van de Prins geen kwaad’ – het boek over de geschiedenis van het Knotsenburgse carnaval – waarover in de serre naast de gelagkamer van Cafe Groenewoud veel woorden zijn gewisseld. Of bemachtig een of meer collectors items van Schaaralaaf, het veelkleurige Bulletin van het Prinsenconvent, waarvan inmiddels 290 nummers zijn verschenen. Oud burgemeester Guusje ter Horst bewaart het aan haar Knotsenburgse activiteiten gewijde nummer met gepaste trots.
Elkaar vasthouden
33 Jaar Prinsenconvent is 33 jaar vriendschap in en verbondenheid met Knotsenburg, waarover de ex-prinsen een jaar mochten heersen, veelal met vreugde, soms ook met verdriet. De ex-prinsen hebben heel wat afgelachen en vaak gezongen, zelfs op het Kiek ze Kieke Schlagerfestival, waar drie keer de eerste prijs werd binnengesleept, onlangs nog met De Poppenkast van Knotsenburg. Maar tranen zijn ook geplengd, soms van vreugde, vaker van verdriet bij het definitieve afscheid van ex-prinsen bij hun plotselinge of door een langdurige ziekte verwachte overlijden. Het Prinsenconvent blijft hun namen de namen van Nico I (Grijpink), Theo I (Eikmans) Hans I (Velu) Louis I (Broekkamp) John I (Bertine), Jos I (van Grinsven), Jan I (Schoeber), Maarten I (Niland), Jan II (van Wichen), Dick I (Huisman), Harm I (Scheepbouwer) en Ton (I) van der Laan koesteren in de wetenschap, dat het elkaar vasthouden in goede en slechte tijden een boodschap is, die in Knotsenburg gehoord en doorgegeven mag worden. Herinneringen levend houden past bij het volksfeest van carnaval, dat – zo leert de geschiedenis van Knotsenburg – een hechte traditie is. Het Prinsenconvent hoopt de komende jaren, opnieuw (on)zinnige bijdragen te leveren aan het Knotsenburgse carnaval. Sinds het najaar van 2013 zijn de ex-prinsen herkenbaar aan een ‘zilveren schaartje’, een verjaardagsgeschenk van Ruud II (de Vries), terwijl de opperman af en toe de ‘luts’ hanteert, een ontwerp van Toon I (Heymans), om de exen aan te zetten tot ‘Drink een borrel, een glaasje bier of wijn’. Zogezegd de (k)luts kwijt met ‘Driemaal Schaaralaaf.