Slibverwerking Noord-Brabant (SNB) verraste onlangs in- en misschien ook outsiders met de aankondiging van de samenwerking met SusPhos, een Nederlandse fosfaatrecycler, die een innovatieve techniek ontwikkelde voor omzetting van struviet en slibas uit rioolwaterzuiveringsinstallaties in hoogwaardige fosfaatproducten. De fabriek wordt gerealiseerd op industrieterrein Moerdijk, pal naast de SNB-slibverwerkingsinstallatie.Wie in mijn boek ‘Challenging Changes – Combining Waste Hierarchy and Circular Economy’ het hoofdstuk over fosfaatrecycling heeft gelezen, kan zich ongetwijfeld mijn waardering voor de aankondiging van SNB voorstellen. Ik poneerde namelijk de stelling, dat industriële terugwinning van fosfaten zou kunnen leiden tot duurzaam hergebruik van fosfaten uit rioolwater, voedselafval en andere bronnen. Dat fosfaatrecycling tot voor kort nauwelijks belicht werd binnen de circulaire economie, is waarschijnlijk een gevolg van de onzekerheid over de wereldwijde voorraden aan fosfaaterts. De schattingen lopen nog steeds uiteen tussen vijftig jaar en twee tot drie eeuwen. Van uitputting zou voorlopig geen sprake zijn. Wat intussen wel zorgen baart, is de ongelijke verdeling van de fosforvoorraden. Naast grootmachten China en Verenigde Staten beschikken ook Marokko, Syrië, Togo en Jordanië over forse fosfaatreserves. De kans bestaat dat instabiele regimes in het Midden-Oosten en Noord-Afrika het aanbod van fosfaaterts verstoren, met gevolgen voor leveringszekerheid en prijsvolatiliteit. Terugwinning van fosfaat in Nederland en elders in Europa verkleint dus de kans op politieke of economische schaarste. Nevenvoordeel is, dat fosfaatrecycling een oplossing biedt voor de problematiek van grote hoeveelheden fosfaat in afvalstromen van rioolwaterzuivering, landbouw en industrie. Fosfaatrecycling spreekt minder tot de verbeelding dan recycling en hergebruik van metalen, glas, papier, bouw- en sloopafval en zelfs kunststoffen. Deze materiaalstromen hebben in tegenstelling tot fosfaten in assen en water al decennialang een positief trackrecord opgebouwd. Toch is ook fosfaatrecycling een belangrijk schakel in de transitie naar circulaire economie, theoretisch om de kloof tussen biologische en technische cycli te dichten; en praktisch gelet op de wisselwerking met het vraagstuk van de voedselvoorziening. Ongeveer 90% van het fosfor wordt immers gebruikt in de mondiale voedselketen, grotendeels in meststoffen voor allerhande gewassen. De Zweedse Ragn Sells Group onderkende al eerder de betekenis van fosfaatrecycling voor circulaire economie. Het dochterbedrijf EasyMining werkt al langer aan de terugwinning van fosfaten uit slib. Was het toeval, dat ik in 2019 bij een bezoek aan de Ragn Sells Group in Stockholm Silvester Bombeeck ontmoette, de CEO van SNB, die nu met SusPhos fosfaatrecycling dichterbij brengt? Het antwoord is nee, want kennisdeling kent geen grens, evenmin als circulariteit en duurzaamheid. (Column RMB 2024.2 – maart 2024(