Volgens een samenwerkingsverband van Holland Circular Hotspot, het Ministerie van I&W, Rijkswaterstaat, de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en Milgro – verbinder tussen ontdoeners en gebruikers van secundaire grondstoffen – is Nederland koploper in afvalbeheer en circulaire economie. Ik trof die even positieve als pretentieuze woorden in de onlangs verschenen brochure Waste Management as Catalyst to a Circular Economy. Het in Nederland verkregen leergeld mag inderdaad ook elders uitbetaald worden. Anders gezegd: delen van ervaring en kennis helpt achterblijvers op de moeizame transitie naar circulaire economie. Ik onderschrijf die stelling, gelet op de bij de presentatie van mijn boek Challenging Changes – Connecting Waste Hierarchy and Circulair Economy opgedane ervaring, tot in Libanon en Zuid-Afrika toe. De brochure erkent voluit, dat de afvalhierarchie essentieel is bij de overgang naar een circulaire economie. Die erkenning verrast mij, omdat het Ministerie van I&W in 2016 nog afzag van medewerking aan Challenging Changes de Ladder van Lansink zou een lineair model zijn. Gelukkig dachten de Brusselse instanties daar anders over. De rest is geschiedenis. De International Solid Waste Association kende mijn boek niet voor niets de ISWA Publication Award 2018 toe. De hoofdlijnen van Challenging Changes als routemap voor de transitie naar circulaire economie zijn intussen ook in Nederland gemeengoed. De schrijvers van de brochure vullen immers een cruciale ‘Toolbox’ met een reeks essentiële gereedschappen, te beginnen met invoering van de afvalhierarchie. De ‘gereedschapskist’ omvat verder – in trefwoorden – hantering van minimumnormen, gescheiden inzameling, toepassing van financiele sturingsinstrumenten en fiscale maatregelen, en eindigt met gedeelde producentenverantwoordelijkheid. De auteurs hebben overigens dankbaar gebruik gemaakt van schematische beelden, waarmee ik Challenging Changes heb verduidelijkt. Dat zij hier en daar de bronvermelding zijn vergeten, bedek ik met de mantel van de liefde. Ik ben geen kniesoor. Integendeel: kennisdeling staat voorop, ook bij het oplossen van allerhande moeilijke keuzevraagstukken. De daarbij te maken politieke afwegingen zijn ook ontleend aan de analyse van circulaire dilemma’s, die ik bij de presentatie van Challenging Changes in beeld heb gebracht. Dat zijn overheidssturing tegenover producentenverantwoordelijkheid, fiscalisering tegenover vrije markt, nationale tegenover internationale wetgeving, bindende voorschriften tegenover ontwerp-vrijheid, leaseconstructies tegenover recht op eigendom, regionale versus internationale markten, een op waarde of volume gebaseerde productie. Tussenvarianten zijn uiteraard mogelijk, al liggen waarheid en werkelijkheid niet altijd in het midden. Dat Waste Management as Catalyst to a Circular Economy deze pittige keuzevraagstukken citeert, onderstreept het belang van kennisdeling, in eigen land en elders.