Ad Lansink bij WasteCon 2018 in Johannesburg
Nooit te oud om te leren
De erkenning, die Challenging Changes – mijn boek over de relatie tussen de afvalhierarchie en circulaire economie – ten deel is gevallen, heeft oude inzichten aangescherpt en nieuwe ervaringen opgeleverd. Binnen enkele maanden leerden invitaties voor voordrachten en workshops in Stockholm, Beirut, Johannesburg en Kuala Lumpur mij, dat een mens nooit te oud is om te leren. In Zweden was het de Ragn Sells Group, die een gehoor van parlementariërs, ambtenaren en bedrijfsleven wees op de ontoereikendheid van het afvalbegrip. De wetgeving zou, zo luidde de conclusie, het beheer van grondstoffen centraal moet stellen: resource management dus. Hoewel kort tevoren in Libanon een nieuwe afvalstoffenwet van kracht geworden, verzekerde de milieuminister haar gasten, dat de wet voldoende ruimte biedt voor aanpassingen. Ook in Beirut leeft de wens de afvalhierarchie te versterken, op de moeizame weg naar circulaire economie. In Johannesburg maakte het Institute of Waste Management for Southern Afrika ‘Implementing the Waste Hierarchie’ tot thema van haar – alweer 24e – tweejaarlijkse afvalcongres. Daar mocht ik na de officiële opening in een ‘Inaugural Addresss’ uiteenzetten, hoe de Ladder van Lansink ook in het uitgestrekte, deels ongerepte Zuid Afrika richting wijst naar circulaire economie. Een tocht door Johannesburg maakte duidelijk, dat ook daar veel kan en moet gebeuren. Snel een duurzame wereld winnen: dat is wellicht te veel gevraagd.
ISWA President Antonis Mavropoulos overhandigt in Kuala Lumpur op 23 October 2018 de ISWA Publication Award 2018 aan Ad Lansink
Eensgezindheid noodzakelijk
Intussen is in Afrika en Azië is de wil waarschijnlijk sterker dan in Europa, dat haar handen (en hoofd) vol heeft aan behoud van eensgezindheid, op welk vlak ook. Die eensgezindheid trof ik wel in Kuala Lumpur op het ISWA World Congress 2018. Vanuit Johannesburg was ik via Dubai in de grootste stad van Maleisië beland om de eervolle ISWA Publication Award 2018 in ontvangst te nemen. In de wandelgangen van het congres was Challenging Changes een mooi aanknopingspunt voor boeiende gesprekken over wereldwijde spanningsvelden: tussen nationalisering en globalisering, tussen overheid en markt, tussen afvalbeheer en circulaire economie, tussen materiële en immateriële waarden. Kennis delen en ervaringen uitwisselen lucht niet alleen op, maar biedt ook kansen om verder te komen. Ik zet mijn gedeelde ervaringen op een rij:
- Vooreerst de ondubbelzinnige verbinding tussen afval- en klimaatbeleid.
- Dan de noodzaak van een geleidelijke transitie naar circulaire economie.
- Vervolgens de onnodige worsteling met financiële beleidsinstrumenten, waaronder CO2-beprijzing.
- Verder de onmiskenbare verschillen tussen de rijke, minder ontwikkelde en arme landen.
- Niet te vergeten de sociale en politieke dimensies van wereldwijd oprukkend nationalisme, terwijl de mondiale economie nog altijd op een toenemende globalisering wijst.
- En tenslotte: de moeizame beïnvloeding van de menselijke ‘mindset’: behoefte aan keuzevrijheid, welvaart, financieel draagvlak waar tegelijk niet in geld uit te drukken waarden van belang zijn.
Meet de steun voor biodiversiteit maar eens af tegen de wens om verre reizen te maken. Of vergelijk de afnemende religiositeit – althans in de westerse wereld – tegen de wens om zelf in vrijwel alles de dienst te kunnen uitmaken. Geen eredienst, maar de dienst van het eigen gelijk. Met een eensgezinde kennisdeling is in alle spanningsvelden wel eer te behalen, in Nederland, in Europa en ver daarbuiten. Doen dus. [Column Recycling Magazine Benelux – december 2018]