De politiek anno 2012 ondervindt de invloed, misschien zelfs de kracht van ‘social media’ als Facebook, Twitter, LinkedIn en FourSquare. Ideologische vergezichten bepalen niet langer de houding en het gedrag van kiezers en gekozenen, maar ‘trending topics’, die met ongekende snelheid de wereld ingestuurd worden. Toegegeven: de ene ‘Facebook-er’ is actiever dan de andere – ook letterlijk genomen – LinkedIn-netwerker. Maar dat neemt niet weg, dat de Twittermanie waaraan ik eerder in Nestor een kritische column wijdde, vrijwel alle volksvertegenwoordigers in haar greep heeft gekregen. Wie de tijd heeft of neemt om een website als www.politiekentwitter.nl te raadplegen, komt snel tot de ontdekking, dat voor talloze politici – ook Nederlandse parlementariërs – het medium van de 140 lettertekens een onmisbaar instrument is geworden. Peter Rehwinkel, oud-lid van de Tweede Kamer en burgemeester van Groningen, die onlangs een (definitief?) ‘twexit’ aan zijn vele volgers heeft geschreven, is een uitzondering op de regel van de grote getallen. Volgen en gevolgd worden: het is een mooie variant op de gevleugelde woorden, waarmee soms bezoekers van manifestaties gekarakteriseerd worden. De voordelen van reikwijdte, snelheid en bondigheid zijn onmiskenbaar, maar de nadelen van onvoldragenheid, vluchtigheid en soms onverdraagzaamheid evenzo. ‘Social media’ kunnen een goed vehikel zijn voor verspreiding van berichten, vorming en instandhouding van netwerken en interactie tussen personen en groepen, inclusief de voor politici belangrijke wisselwerking tussen kiezers en gekozenen. Maar sociale media zijn tegelijk het gezicht van een versnipperde, geïndividualiseerde en fragmentarische samenleving, waarin vorm wint van inhoud en kretologie van visie. Intussen hoeven niet alle twitterberichten te verdwijnen in de prullenbak van ongelezen uitspraken. Sommige twitteraars verstaan de kunst van het bondig formuleren en van een sterke boodschap inclusief koppeling aan of verwijzing naar argumenten. Wanneer ‘social media’ kijkers, lezers en luisteraars op het spoor zetten van de kernbeginselen van het democratisch bestel en van de politieke stromingen, die daarin participeren, leveren zij een onmiskenbare bijdrage aan een open, tolerante en solidaire samenleving. Zij kunnen dan zelfs een tegenwicht vormen tegen de combinatie van mediacratie en populisme, die de extreme krachten in het politieke spectrum versterkt. Volgen en gevolgd worden: ook dat is een one-liner, maar wel een die al eeuwen oud is, zeker voor zendelingen met visie. (Maart 2012)